Στο αρθράκι αυτό θα ασχοληθώ με δύο θέματα.

Το πρώτο αφορά τη θέση των μαχαιροπήρουνων κατά τη διάρκεια της εστίασης.

Εδώ και κάμποσο καιρό όταν αναλίσκω φαιά ουσία στις μηχανές αναζήτησης του διαδικτύου για τα πρωτόκολλα στην εστίαση, «σκοντάφτω» σε κάτι ξένους ιστότοπους που προκρίνουν κάποιους κανόνες σε ότι αφορά τη θέση των μαχαιροπήρουνων κατά τη διάρκεια της εστίασης και το νόημά της κάθε φορά.

Με τα όσα ξέρω μέχρι τώρα, οι κανόνες «καλής συμπεριφοράς» επιβάλλουν  δύο θέσεις των μαχαιροπήρουνων κατά τη διάρκεια ενός δείπνου. Η μια είναι, τα μαχαιροπήρουνα εκατέρωθεν του πιάτου μέσα σε αυτό, όπου υποδεικνύει ότι ο συνδαιτυμόνας δεν έχει τελειώσει ακόμα το πιάτο του, και η άλλη και τα δύο στη δεξιά πλευρά του πιάτου, μέσα σε αυτό και παραλλήλως λοξά τοποθετημένα όπου υποδεικνύει ότι ο δαιτυμόνας έχει τελειώσει με το φαγητό του πιάτου του.

Σε αυτούς τους ξένους ιστότοπους, έχουν δημοσιευτεί λοιπόν, πίνακες-γραφήματα με διάφορες θέσεις των μαχαιροπήρουνων μέσα στο πιάτο κατά τη διάρκεια της εστίασης και τη σημασία τους. Ας επικεντρωθούμε στις βασικές και «εξέχουσες» προτάσεις που είναι κοινές σε όλους τους πίνακες.

Μια πρόταση μας λέει ότι όταν η θέση των μαχαιροπήρουνων είναι εκατέρωθεν του πιάτου και μέσα σε αυτό σημαίνει ότι ο δαιτυμόνας κάνει διάλειμμα, άλλη ότι όταν τα μαχαιροπήρουνα ακουμπούν εκατέρωθεν του πιάτου στο χείλος του σημαίνει ότι ο δαιτυμόνας κάνει παύση. Ακολούθως όταν μέσα στο πιάτο τοποθετώ τα μαχαιροπήρουνα σταυρωτά (σαν τον Ελληνικό σταυρό ένα πράμα) σημαίνει ότι θέλω να μου φέρετε το επόμενο πιάτο και όταν τα τοποθετώ παράλληλα και κατακόρυφα σημαίνει ότι τελείωσα το δείπνο μου. Αν τα βάλω παράλληλα και οριζόντια σημαίνει ότι ευχαριστήθηκα το πιάτο και όταν τα βάλω πλεγμένα μεταξύ τους σημαίνει ότι δυσαρεστήθηκα από το πιάτο.

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι αυτό το πρωτόκολλο (ο θεός να το κάνει) εφαρμόζεται σε εστιατόρια και όχι σε σπιτικό τραπέζι. Αν εφαρμόσεις αυτές τις παπαριές σε σπιτικό δείπνο προσβάλεις τον οικοδεσπότη/οικοδέσποινα. Με όλους αυτούς τους «μασονικούς» συμβολισμούς κωδικοποιείται η επικοινωνία με τον οικοδεσπότη οπότε και χάνεται το νόημα ενός σπιτικού δείπνου, που είναι αυτό ακριβώς. Μέλημα του οικοδεσπότη είναι να αισθάνεται άνετα και να είναι ευχαριστημένος ο φιλοξενούμενος κατά τη διάρκεια του δείπνου και αυτό γίνεται με την εγρήγορση του οικοδεσπότη και φυσικά με την γλωσσική επικοινωνία… δεν είμαστε σηματωροί.

Αφού ξεκαθαρίστηκε το θέμα του σπιτικού δείπνου ας δούμε την εφαρμογή του πρωτοκόλλου στα εστιατόρια.

Τον σερβιτόρο δεν τον ενδιαφέρει αν εσύ του δείξεις, μέσω σημάτων, ότι κάνεις διάλειμμα ή παύση του φαγητού σου. Αν σηκωθείς από το τραπέζι ο σερβιτόρος θα σε δει και το πολύ πολύ, αν είσαι σε κάποιο εστιατόριο υψηλών προδιαγραφών, να έλθει να σου σκεπάσει το πιάτο για να μη κρυώνει και  να σου αλλάξει την πετσέτα με μια καθαρή.

Αν βάλεις τα μαχαιροπήρουνα με τρόπο που να υποδεικνύει ευχαρίστηση ή αποδοκιμασία, αποδέκτης είναι ο σερβιτόρος, που πάλι δεν ενδιαφέρεται για τη γνώμη σου η οποία είναι ούτως ή άλλως υποκειμενική (εκτός αν είχε κάτι μη αποδεκτό το πιάτο). Αν σου άρεσε το εστιατόριο να ξαναπάς αλλιώς μην ξαναπατήσεις το ποδάρι σου εκεί, χαρά θα κάνεις στον εστιάτορα.

Γιατί να έχεις ξεχωριστή σήμανση για να σου φέρουν το επόμενο πιάτο από αυτή του τελειώματος του δείπνου ή από αυτή του τελειώματος του πιάτου σου. Αν βάλεις τα μαχαιροπήρουνα στη δεξιά πλευρά του πιάτου παραλλήλως λοξά δείχνεις στο σερβιτόρο ότι τελείωσες με το πιάτο και αν υπάρχει ροή στο δείπνο θα σου φέρει το επόμενο πιάτο , αν όχι τότε το δείπνο σου έχει τελειώσει και θα σου φέρει το λογαριασμό να τον πληρώσεις να πας στο καλό.

Συνεπώς αυτή η σημειολογία είναι μάλλον περιττή και υποδεικνύει μια απέλπιδη προσπάθεια του λαού που προσπαθεί να την καθιερώσει να δείξει ότι είναι ικανός να παράξει πολιτισμό που θα μείνει στην ιστορία, χωρίς να μπορεί να κατανοήσει ότι πολλές φορές η πολυπλοκότητα είναι αποτέλεσμα σύγχυσης.

Το δεύτερο αφορά την ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων καλής συμπεριφοράς στο τραπέζι.

Κατ’ αρχάς θεωρώ αδιαπραγμάτευτο την απαγόρευση παραγωγής “ήχων” , πέραν ίσως της ομιλίας, κατά τη διάρκεια της εστίασης. Θα ασχοληθώ την επιλογή και τη θέση των σερβίτσιων στο τραπέζι καθώς και τη χρήση τους. Υπάρχουν δύο τρόποι στησίματος ενός τραπεζιού για δείπνο. Ο επίσημος και ο φιλικός ή οικογενειακός